اسم دود که میآید، تهران را به خاطر میآوریم و ماشین و خیابان و کمتر به یاد اصفهان میافتیم و دود زرد آسمان زرینشهر و هوای خفه فولادشهر. پاییز گذشته اصفهان هیچ روز پاکی را تجربه نکرد و حال، نمودارهای سایت اداره کل هواشناسی اصفهان هم اینطور نشان میدهد که در کنار ریزگردهایی که از تالاب خشکیده گاوخونی بلند میشود، آلودگی صنعتی هم گهگداری گلوی نصف جهان را میگیرد. یکهزار واحد صنعتی از پالایشگاه، نیروگاه، فولاد و پتروشیمی گرفته تا سنگبری، ذوبآهن، پلیاکریل و کورههای مصالح ساختمانی در کنار تردد خودروها از اصلیترین دلایل آلودگی آب و هوای یکی از بزرگترین استانهای صنعتی کشور است.
به گزارش نامه نیوز به نقل از روزنامه جهان صنعت، درباره منشای آلودگی اصفهان اینطور گفته شده که 70 درصد این آلودگی به خودروها و 30 درصد آن به صنایع مربوط است اما آنطور که محمد کوشافر، استاد دانشگاه و متخصص رشته خاک به «جهانصنعت» میگوید، آمار یادشده مورد نقد است: «در حالی بخش زیادی از آلودگی منطقه را به حملونقل ربط میدهند که حتی با فرض درست بودن این آمار، سرویس روزانه پرسنل، حملونقل کالا و خروج محصول شرکت ذوبآهن، بخش بزرگی از حملونقل استان را تشکیل میدهد.»
به گفته این متخصص خاک، آلودگی هوا در ذرات اکسید آهن خروجی دودکشهای شرکت ذوبآهن اصفهان مشهود است اما آلودگی شیمیایی در اصفهان فقط منحصر به هوا نیست و آب و خاک را هم دربر میگیرد. این استاد دانشگاه اضافه میکند: «بخشی از آلودگی این کارخانه مربوط به پساب آن است هرچند به حوضچه و سیستم تصفیه مجهز است اما به هر حال با محیط ارتباط دارد و آلودگی را به شکلهای مختلف منتقل میکند.»
به گفته کوشافر خطر زمانی بغرنج میشود که تلاقی آلایندههای شیمیایی و ریزگردها اتفاق میافتد: ترکیب این دو به تشدید اثر آلودگی میانجامد و مشکل را دو چندان میکند.
این فعال محیطزیست جنبه دیگر آلودگیهای صنعتی استان را به محدوده احداث کارخانهها مربوط میداند و اضافه میکند: صنایع جایی قرار گرفتهاند که اراضی اطراف آن استعداد کشاورزی دارد و نمیتوان تاثیر این آلودگیها بر خاک و محصولات کشاورزی منطقه را منکر شد.
آلودگیها در اصفهان در حالی همچنان ادامه دارد که به گفته این فعال محیطزیست در سالهای اخیر تلاشهایی از سوی پرسنل این کارخانه برای کاهش اثرات منفی انجام شده که فیلتراسیون، تصفیه پساب و کارهای مطالعاتی از جمله این اقدامات است اما به هر روی ایجاد آلودگی را نمیتوان از ماهیت چنین صنایعی جدا کرد.
در کنار ذوبآهن و شرکت فولاد مبارکه اصفهان به عنوان صنایعی که در آلودگی اصفهان دخیل هستند، نیروگاه برق شهید منتظری هم تا دو سال و نیم پیش از صنایع آلاینده به شمار میرفت. این واحد تولیدی که مقدار زیادی مازوت میسوزاند از زمانی که مشعل مازوتسوز آن در اردیبهشتماه سال 92 با درخواست اداره کل حفاظت محیطزیست استان اصفهان و همکاری مقامات قضایی پلمب شد تاکنون از گاز طبیعی به عنوان سوخت اصلی استفاده کرده است.